Тұрақты даму
Біздің ұстаным
"Шүлбі ГЭС" АҚ тұрақты даму қағидатын және қоршаған ортаға жауапкершілікпен қарау қағидатын ұстанады. Кәсіпорынның барлық қызметі қоршаған ортаны қорғау саласында (ҚОҚ) теріс әсерді азайтуға, табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға және экологиялық заңнама талаптарын сақтауға бағытталған.
Серіктестіктің экологиялық қызметі Қазақстан Республикасында қолданылатын заңнамалық және нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес экологиялық менеджмент жүйесі шеңберінде жүзеге асырылады.
Экологиялық қызметтің мақсаты-қоршаған ортаны басқару жүйесін үнемі жетілдіру. Осы мақсатқа қол жеткізу мынадай қағидаттарға негізделеді:
- құқықтық саладағы қызметтің толық ашықтығы;
- экологиялық талаптарды ескере отырып, технологиялық процестерді ұйымдастыру;
- экологиялық қауіпті төмендетуді қамтамасыз ету мақсатында табиғатты қорғау құрылыстарының тиімділігін арттыру;
- әр жұмысшыдан бастап жоғары басшылыққа дейінгі экологиялық қызмет үшін қызметкерлердің толық жауапкершілігі;
- сапа менеджменті, экология, денсаулық сақтау және еңбек қауіпсіздігін қамтамасыз ету, энергия менеджменті,ақпараттық қауіпсіздік, парақорлық пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл жүйелерінің интеграциялануы;
- серіктестік қызметкерлеріне экологиялық оқыту.
Негізгі көрсеткіштер және мониторинг
Тәуекелдерді анықтау, бағалау, сәйкестендіру және мониторинг тәуекелдерді басқару саясатына (19-01) сәйкес жүзеге асырылады және корпоративтік тәуекелдерді басқару жүйесінің ажырамас бөлігі болып табылады.Экологиялық, әлеуметтік және басқарушылық қызметпен байланысты тәуекелдер кәсіпорынның тәуекелдерді бағалау мен басқарудың жалпы жүйесіне біріктірілген. Шүлбі ГЭС-інде тәуекелдерді басқару белгіленген ішкі нормативтік құжаттамаға сәйкес жүйелі түрде жүзеге асырылады, бұл өзгерістерге дер кезінде ден қоюға және келеңсіз салдардың алдын алуға мүмкіндік береді.
Шүлбі су электр станциясында бекітілген ӨЭБ бағдарламасына сәйкес тұрақты өндірістік экологиялық бақылау жүзеге асырылады. Барлық мониторинг деректері тіркеліп, жинақталады және тоқсан сайын уәкілетті органдарға ұсынылады. Бұл ауытқуларды дер кезінде анықтауға, қоршаған ортаға әсерді азайтуға және табиғатты қорғау шараларының тиімділігін арттыруға мүмкіндік береді.
Биоәртүрлілікті сақтау
«Шүлбі ГЭС» өз қызметін жүзеге асыратын өңірдегі табиғи тепе-теңдік пен биологиялық әртүрлілікті сақтауға ерекше мән береді. Экологиялық іс-шаралар аясында жыл сайын Шүлбі су қоймасына балық жіберу жұмыстары жүргізіледі. Бұл шара Ертіс өзенінің экожүйесін сақтау және балық қорын қалпына келтіру мақсатында жүзеге асырылады.
Көгалдандыру жұмыстарына ерекше назар аударылады – декарбонизация бағдарламасы аясында жыл сайын ағаш отырғызу шаралары жүргізіледі.Бұл шаралар қоршаған ортаның жағдайын жақсартуға, ауа сапасын арттыруға және көміртек ізіне ішінара өтемақы жасауға бағытталған. Сонымен қатар, табиғи тепе-теңдікті сақтауға және тұрақты дамуға үлес қосады.
Шүлбі ГЭС «Таза Қазақстан» республикалық акциясына қатысып, қызметкерлерді жағалау аумағын тазалау, көгалдандыру және абаттандыру шараларына белсенді түрде жұмылдырады. Бұл шаралар тек экологиялық жағдайды жақсартуға ғана емес, сонымен қатар қызметкерлер арасында экологиялық мәдениетті қалыптастыруға да ықпал етеді.
ESG негізгі қағидалар мен іс-шаралар
Ластаушы заттардың шығарындылары
«Шүлбі ГЭС» қоршаған ортаға әсерді азайту бойынша жүйелі жұмыс жүргізеді. Негізгі назар атмосфераға және су ресурстарына ластаушы заттардың шығарындыларын азайтуға аударылады. "Шүлбі ГЭС" уәкілетті қадағалау органдарына есептілікті міндетті түрде ұсына отырып, шекті жол берілетін шығарындылар (ШЖШ) нормативтерінің сақталуын бақылауды қамтамасыз етеді. Өндірістік экологиялық бақылау бағдарламасы аясында атмосфералық ауаның сапасы тұрақты түрде мониторингтен өткізіледі, бұл экологиялық көрсеткіштерді уақтылы бақылауға және қоршаған ортаны қорғау бойынша белгіленген стандарттарға сәйкестігін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Өндірістік бақылау шеңберінде шығарындылар мен қалдықтардың деңгейіне әсер ететін жабдықтың техникалық және технологиялық сипаттамаларына тұрақты бақылау жүргізіледі. Шүлбі ГЭС-на ластаушы заттар шығарындыларының негізгі көздері металл өңдеу станоктары, электр дәнекерлеу бекеті, лак-бояу материалдарын және жанар-жағармай материалдарын пайдалану болып табылады.
Автокөлікті пайдалану кезінде парниктік газдар шығарындылары (көміртек диоксиді, азот тотығы, метан) 2024 жылы 228,081 тоннаны құрады.
Металл өңдеу станоктарында жұмыс істеген кезде 2024 жылы абразивті шаң бойынша шығарындылар-0,00013 т., өлшенген заттар бойынша - 0,0154 т. құрады.
Қалдықтарды басқару
«Шүлбі ГЭС» экологиялық қауіпсіздік пен қалдықтарды жауапты басқаруға ерекше көңіл бөледі. Біз өз қызметіміздің барлық кезеңдерінде — электр энергиясын өндіруден бастап инфрақұрылымға қызмет көрсетуге дейін табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануға және қоршаған ортаға экологиялық жүктемені азайтуға ұмтыламыз. Серіктестік қалдықтармен жұмыс істеу жөніндегі қызметті пайда болатын, кәдеге жаратылған және бөгде ұйымдарға берілген қалдықтарды есепке алуды қоса алғанда, Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес жүзеге асырады.
Қалдықтарды басқару белгіленген стандарттар мен рәсімдерге қатаң сәйкестікте ұйымдастырылған, соның ішінде:
– КН 02-03 «Қалдықтарды басқару»;
– Қалдықтарды басқару бағдарламасы.
Қалдықтарды басқару бағдарламасы – бұл кәсіпорында пайда болатын қалдықтарды басқаруды жетілдіруге бағытталған кешенді іс-шаралар жиынтығы. Бағдарлама қалдықтарды жинау, тасымалдау, орналастыру және оларды соңғы өңдеуге беру бойынша барлық кезеңдерді қамтиды.
Қоршаған ортаны қорғау саласындағы уәкілетті орган бекіткен Қалдықтар классификаторында келтірілген бағалау критерийлеріне сәйкес, барлық қалдықтар екі санатқа бөлінеді: қауіпті және қауіпсіз.
Қауіпті қалдықтар мамандандырылған жоюды қажет етеді, ал қауіпті емес қалдықтар бөлек жиналып, қайта өңделеді. Қалдықтарды бөлек жинау үшін арнайы жабдықталған орындар мен аймақтар ұйымдастырылған, олар контейнерлермен және металл ыдыстармен қамтамасыз етілген, әрі оңай тану үшін арнайы таңбалармен белгіленген. Қауіпті қалдықтарға өнеркәсіптік және өндірістік қалдықтар жатады (аккумуляторлар, пайдаланылған сынапты шамдар, пайдаланылған майлар мен техникалық сұйықтықтар, жанар-жағармай материалдары, бояғыштар, шайырлар, лактар, бояулар және т.б.).
2020 жылдан 2024 жылға дейінгі кезеңде 172 кг пайдаланылған батарея жиналып, кәдеге жаратуға тапсырылды.
2020 жылдан 2024 жылға дейінгі кезеңде Шүлбі ГЭС-інде 511 кг макулатура жиналып, кәдеге жаратуға тапсырылды.
«Шүлбі ГЭС» қалдықтармен жұмыс істеу саласында мердігерлер қызметін қадағалайды: сатып алу рәсімдерінде олардың қалдықтың әр түрімен жұмыс істеуге лицензиясы мен материалдық-техникалық базасының болуы тексеріледі. Мердігерлер экологиялық заңнама талаптарын сақтауға жазбаша міндеттеме алады.
Жалпы кәсіпорынның қалдық көлемі, тоннамен.
Көрсеткіш 2022 2023 2024
Жалпы пайда болған қалдықтар, оның ішінде — 50.8 63.3 91.5
қауіпті 4.6 2.9 3.39
қауіпcіз 46.2 60.4 88.1
Энерготиімділік пен таза энергия көздеріне көшу
Шүлбі ГЭС табиғи ресурстарды ұтымды пайдалануды және энергетикалық тиімділікті арттыруды орнықты дамудың негізгі бағыттарының бірі ретінде қарастырады. Энергияны тиімді басқару өндіріс шығындарын азайтуға, экологиялық әсерді азайтуға және жабдықтың сенімді жұмысын қамтамасыз етуге мүмкіндік береді. Энергия үнемдеу саласында жүргізіліп жатқан саясат шеңберінде кәсіпорын мынадай іс-шараларды іске асырады: энергия ресурстарын тұтынудың жүйелі мониторингі мен талдауы; энергия тұтынудың тиімсіз учаскелерін анықтау және жою; энергия тиімді технологиялар мен жабдықтарды енгізу. Қазақстан Республикасы заңнамасының талаптарына сәйкес кәсіпорын кемінде бес жылда бір рет энергетикалық аудит жүргізеді. Аудит нәтижелері бойынша энергия үнемдеу және энергия тиімділігін арттыру жөніндегі іс-шаралар жоспары әзірленіп, кезең-кезеңімен іске асырылады. Бұл жоспарға техникалық және ұйымдастырушылық шаралар енгізіліп, энергия тұтынуды азайту бойынша мақсаттарға қол жеткізуге бағытталған. Шүлбі ГЭС-і ISO 50001 – энергетикалық менеджмент жүйесі және ISO 14001:2015 – экологиялық менеджмент жүйесі бойынша халықаралық стандарттарға сәйкестендірілген. Осы арқылы кәсіпорын табиғи ресурстарды ұтымды пайдалану, қоршаған ортаға түсетін жүктемені азайту және энергия ресурстарын жауапкершілікпен тұтыну қағидаттарына адалдығын растайды.